ฉันเกลียดหน้ามัน หลายคนคงคิดอย่างนั้น ธรรมชาติ หรืออาจพูดว่ากรรมพันธ์น่าจะถูกต้องกว่า เป็นตัวกำหนดลักษณะผิว ให้บางคนผิวมัน บางคนผิวแห้ง บางคนก็มันเฉพาะแนวกลางหน้า ซึ่งเป็นบริเวณที่มีต่อมไขมันอยู่มาก คนที่ผิวมัน มักจะมีปัญหาหลักๆ อยู่ 2-3 อย่าง คือ เป็นสิวง่าย, เป็นต่อมไขมันอักเสบ และมีรูขุมขนกว้าง

ดังที่ทราบกันโดยทั่วไปว่า สิวเป็นเรื่องของการอุดตันของรูขุมขน ซึ่งเป็นทางระบายออกของต่อมไขมัน กลไกในการเกิดสิวนั้น ประกอบไปด้วย การอุดตันของรูขุมขน การที่มีการผลิตไขมันออกมามาก การติดเชื้อแบคทีเรียที่เรียกว่า p.acne, และการอักเสบ ในการรักษาสิวจึงมุ่งไปที่กลไกเหล่านี้ ในเรื่องของต่อมไขมันอักเสบนั้น คนไข้จะมาด้วยอาการผื่นแดง แห้ง ลอก เป็นขุยขาวๆ เหลืองๆ บริเวณหัวคิ้ว ซอกจมูก ข้างจมูก หน้าหู หลังหู หรือในรูหู และอาจเป็นร่วมกับการเป็นรังแค โดยที่มีอาการกำเริบเป็นพักๆ แล้วแต่การกระตุ้นต่อมไขมัน เป็นต้นว่าช่วงหน้าหนาว อยู่ห้องแอร์ ล้างหน้าด้วยน้ำอุ่นจัด ใช้สบู่มาก หรือตากแดดบ่อยๆ โดยเชื่อว่าไขมันที่ผลิตออกมามากจะเป็นอาหารให้กับเชื้อยีสต์ชนิดหนึ่งซึ่งเป็นเชื้อประจำถิ่นของรูขุมขนของทุกคน มีจำนวนมากจนเกิดเป็นพยาธิสภาพดังกล่าว บางคนก็เป็นทั้งสิว และต่อมไขมันอักเสบพร้อมๆ กันก็มีให้เห็นได้บ่อยๆ ซึ่งการรักษามักจะยากว่าคนที่เป็นอย่างใดอย่างหนึ่ง

          ในส่วนของรูขุมขนกว้าง เป็นเรื่องที่ธรรมชาติให้คนผิวมัน มีรูขุมขนกว้างเพื่อให้ระบายไขมันได้สะดวก แต่ก็อาจจะแก้ไขให้ดูดีขึ้นได้บ้าง (อ่านรายละเอียดในเรื่องรูขุมขนกว้าง) ที่กล่าวมาดูเหมือนมีแต่ข้อไม่ดีของการที่มีหน้ามัน แต่จากเวชปฏิบัติส่วนตัว ผมพบว่าคนที่ผิวมัน มักจะดูไม่แก่ หรือมีริ้วรอยเร็วเมื่อเทียบกับคนที่ผิวแห้ง เวลาใช้ยาต่างๆ ก็มักจะมีปัญหาเรื่องการระคายเคืองน้อยกว่า เวลาทาแป้งแต่งหน้า แป้งก็เกาะหน้าได้ดีกว่า ปัญหาจึงไม่ใช่ว่า หน้ามันไม่ดี แต่ควรจะเป็นว่า จะอยู่กับหน้ามันอย่างไร ผมมักจะแนะนำคนไข้ที่เป็นสิวบ่อยๆ ว่า หน้ามันไม่จำเป็นต้องเป็นสิวมากก็ได้ แต่การซับหน้ามันบ่อยๆ กลับจะทำให้เป็นสิวได้ง่ายขึ้น และไม่ควรสัมผัสหน้าโดยไม่จำเป็น ทั้งนี้ก็เพราะว่า สิวเป็นเรื่องของการอุดตันที่รูขุมขน (เท่ากับว่าไขมันออกมาไม่ได้) หน้ามันขณะที่เป็นสิว แสดงว่าไขมันมาจากส่วนที่ไม่ได้มีการอุดตันของรูขุมขน การไปซับหน้าบ่อยๆ จึงไม่ได้ช่วยอะไรในส่วนที่มีการอุดตัน (เพราะไม่ได้ไปซับไขมันจากส่วนที่ลึกกว่าจุดที่มีการอุดตัน) แต่กลับจะไปกระตุ้นให้เกิดการอุดตัน โดยการแบ่งเซลล์ผิวหนังที่บริเวณปากรูขุมขนอย่างที่มีคำเรียนสิวที่เกิดจากการสัมผัสบ่อยๆ ว่า Acne mechanica และจากข้อสังเกตในเวชปฏิบัติ คนไข้ที่รักษาจนสิวดีขึ้นแล้วมักจะบ่นว่ารู้สึกว่าหน้ามันมากขึ้น ซึ่งผมก็มักจะปลอบใจว่า เมื่อสิวดีขึ้นการอุดตันที่รูขุมขนก็ดีขึ้น การระบายไขมันก็ดีขึ้น ย่อมรู้สึกว่าหน้ามันเป็นธรรมดา

          การล้างหน้าบ่อยๆ ดีหรือไม่ โดยทั่วไป คนผิวมันล้างหน้าวันละ 2-3 ครั้งก็น่าจะเพียงพอ การล้างหน้าบ่อยเกินไป โดยเฉพาะด้วยสบู่ที่มีความเป็นด่างสูง จะทำให้สมดุลย์ของเชื้อที่ผิวหนังเสียไป และอาจทำให้เป็นสิวง่ายขึ้น คนที่หน้ามัน เลือกวัสดุล้างหน้าได้ง่าย และเป็นเรื่องที่ไม่ควรให้ความสำคัญมากจนเกินไป ขอเพียงแต่หลังล้างหน้าแล้ว ไขมันถูกชำระไปได้พอเพียง เป็นใช้ได้ ดังนั้น ครีมล้างหน้า หรือโฟมล้างหน้าซึ่งเมื่อใช้แล้วไม่ชำระไขมันออกไปหมด หรือมีการเติมไขมันกลับเข้ามาให้กับผิวหนังจึงดูน่าจะเหมาะกับคนผิวแห้งมากกว่า ครีมบางอย่างที่อ้างว่า ลดอาการหน้ามันได้นั้น แท้ที่จริงแล้วไม่ได้ไปออกฤทธิ์ที่การทำงานของต่อมไขมัน เพียงแต่ไปทำให้ไขมันที่ผิวหนังมีการแตกตัว และดักจับไว้ด้วยสารบางอย่างเช่นไคโตซาน ดังนั้นเมื่อไขมันซึ่งมีแรงตึงผิวสูงไม่สามารถรวมตัวกันเป็นเนื้อเดียวกันได้ จึงไม่สามารถแสดงคุณสมบัติสะท้อนแสงเงา ทำให้ดูเหมือนว่าผิวมันดูดีขึ้น ซึ่งก็เป็นหลักการที่ดี ครีมเหล่านี้ ถ้าไม่แพ้ และไม่แพงก็ถือว่าสามารถนำมาใช้และทำให้ดูดีได้ครับ

Tweet

Share

0